Hangende oogleden: hoe krijg je ze en wat kun je eraan doen?

De ogen zijn vaak het eerste waar mensen naar kijken tijdens een ontmoeting en in gesprekken. De uitdrukking van je gezicht wordt grotendeels bepaald door je ogen en hoe je oogleden staan. Heb je oogleden die hangen? Dan kunnen andere mensen denken dat je moe bent of chagrijnig bent. Ogen zijn de spiegel van de ziel is een enorm cliché, maar in dit geval wel waar.

In dit artikel kijken we naar verschillende soorten hangende oogleden en de bijbehorende, eventuele behandelingen. Hoe ontstaan hangende oogleden en wat kun je er aan doen – als er überhaupt iets aan te doen is? Heb je zelf last van oogleden die hangen of ben je bang om ze te krijgen? Lees dan zeker verder!

Wat zijn hangende oogleden?

Wanneer we over dit soort oogleden spreken, kan dat verschillende betekenissen hebben. Je oogleden hangen wanneer ze niet meer volledig open staan, maar ook wanneer ze niet meer dezelfde positie hebben als voorheen. Over het algemeen onderscheiden we drie categorieën: hangende bovenste oogleden, overhangende oogleden en hangende onderste oogleden.

Hangende bovenste oogleden

We bedoelen hiermee een situatie waarbij een bovenste ooglid half over het oog hangt, terwijl het oog open is. Dit kan in één of beide ogen voorkomen. 

Een hangend bovenste ooglid bij kinderen kan zich ontwikkelen tot amblyopie, ook wel een lui oog genoemd. Zo’n hangend bovenste ooglid kan het zicht belemmeren wanneer het ooglid (gedeeltelijk) over de pupil hangt. Mensen die dit ervaren, moeten vaak hun kin omhoog houden om goed te kunnen zien, wat slecht is voor de nek en rug, of hun wenkbrauwen extra openen om te kunnen zien, wat weer kan leiden tot hoofd- en nekpijn.

Overhangende oogleden

Als je last hebt van overhangende oogleden hangt het dikkere gedeelte onder je wenkbrauw over je bovenste ooglid. In dit geval is het bovenste ooglid vaak niet meer zichtbaar wanneer het oog open is. Het kan voorkomen bij beide ogen of bij slechts één oog. Het oog is meestal wel nog gewoon open als je recht vooruit kijkt. Dit belemmert het zicht normaal gesproken niet.

Hangende onderste oogleden

Bij hangende onderste oogleden is de huid onder de ogen gerimpeld, dunner of juist donkerder en zien de ogen er erg vermoeid uit. Dit kan ook in één of beide ogen voorkomen. Vaak is het zicht niet belemmerd.

Hoe krijg je hangende oogleden?

Deze oogleden – ook wel ptosis genoemd – kunnen op verschillende manieren ontstaan. Het probleem wordt vaak gerelateerd aan ouderdom, maar het kan in principe op elke leeftijd voorkomen. 

In het algemeen worden oogleden die heden bijna altijd veroorzaakt door verzwakte of niet-werkende spieren die de oogleden normaal gesproken openhouden, maar er zijn meer oorzaken.

Aangeboren hangende oogleden

Baby’s worden soms geboren met een hangend ooglid. De levatorspier die het oog openhoudt, is dan verzwakt of werkt niet goed. Als dit niet wordt behandeld, kan het kind later een permanent lui oog krijgen.

Beschadigde zenuwen

Je kunt ook op volwassen leeftijd kun je deze oogleden krijgen. De zenuwen naar de spier in het ooglid zijn dan beschadigd. Zo’n beschadiging kan door een ziekte, maar ook door een oogblessure komen.

Leeftijd

Naarmate je ouder wordt, verzwakken de spieren en de huid rondom de ogen. De oogleden blijven dan niet meer goed openstaan en kunnen gaan hangen. Dat geldt voor zowel de bovenste als de onderste oogleden.

Chirurgische ingrepen en medische aandoeningen

Chirurgische ingrepen, zoals het laseren van ogen of een staaroperatie, kunnen de huid van de oogleden ook uitrekken. Ze kunnen dan gaan hangen. 

Het probleem kan – in het ergste geval – ook een teken zijn van een oogtumor.

Wat zijn de klachten bij hangende oogleden?

De duidelijkste klacht bij dit probleem is natuurlijk het makkelijk zichtbare, esthetische aspect, maar er zijn een aantal klachten die indirect worden veroorzaakt. Mensen met deze oogleden krijgen vaak hoofd-, nek- en schouderpijn, omdat ze hun hoofd teveel omhoog houden om te kunnen zien. Mentale klachten door zelfvertrouwen komen ook regelmatig voor.

Kinderen met oogleden die hangen kunnen een achterstand krijgen op school, omdat ze moeite hebben met lezen of het bord niet goed kunnen zien. Bij volwassenen kan slecht zicht moeite geven op het werk of in het verkeer. 

Kun je hangende oogleden zonder operatie behandelen?

Als oogleden die hangen je zicht niet belemmeren, kan de dokter ervoor kiezen om het niet te behandelen. Lichamelijk gezien is er dan geen gevaar van hangende oogleden. 

Kinderen worden vaak ook niet behandeld voor hangende oogleden. Eventuele luie ogen worden opgelost met oogdruppels, een ooglapje of een bril. Deze middelen werken erg goed en genezen een hangend ooglid of een lui oog over het algemeen goed en zonder problemen.

Vormt zo’n ooglid wél een probleem in het zicht? Dan wordt er vaak gekozen voor een operatie. Bij deze operatie wordt overtollige, uitgerekte huid verwijderd en wordt de levatorspier ingekort, zodat het ooglid weer goed opent. 

Maar toch – als de dokter je oogleden zonder operatie kan behandelen, heeft dat altijd de voorkeur. De arts kan bijvoorbeeld een speciale bril voorschrijven – met een aanpassing die het ooglid omhoog houdt, zodat je beter ziet. Zo kan een chirurgische ingreep worden voorkomen.

Kun je hangende oogleden zelf behandelen?

Als je rimpels en wallen onder je onderste oogleden hebt en de ogen slechts een klein beetje hangen, kun je baat hebben bij een goede oogcrème. Deze crèmes bevatten werkzame ingrediënten als collageen, hyaluronzuur, vitamine C en retinol. Deze stoffen zijn lichaamseigen, maar worden in mindere mate geproduceerd door je lichaam naarmate je ouder wordt.

Als je bovenste oogleden hangen door spierverzwakking of spieren die niet meer werken, kun je er zelf niet zoveel aan doen. Ook uitgerekte oogleden door een eerdere chirurgische ingreep kunnen niet worden behandeld zónder een operatieve ingreep.

Wanneer moet ik met deze oogleden naar de dokter?

Over het algemeen is het devies: als het je zicht niet belemmert, behandelt de dokter oogleden die hangen niet. Soms valt er mee te leven: je went eraan dat je één of twee hangende oogleden hebt. Zolang je alles kunt zien, is er geen probleem.

Toch kunnen hangende oogleden je psychologische problemen geven, ook wanneer het je zicht niet belemmert. Het kan je zelfvertrouwen flink beschadigen, omdat ogen zo’n belangrijk en sprekend onderdeel zijn van het gezicht. Met een hangend ooglid of lui oog verandert je aangezicht en kunnen mensen je opeens anders gaan zien. Nors of ongeïnteresseerd, bijvoorbeeld. En dat terwijl je zelf niet bent veranderd. 

Het is moeilijker je emoties over te brengen als één of beide oogleden niet werken. Sommige mensen kunnen mentale problemen krijgen, omdat ze niet aan hun nieuwe spiegelbeeld kunnen wennen. Herken je jezelf hierin? Dan is het aan te raden om een afspraak met je dokter te maken om een eventuele behandeling te bespreken.

Hangende – vooral bovenste – oogleden kunnen klachten in het dagelijkse leven veroorzaken wanneer je moeite hebt met lezen, autorijden, sporten of zelfs de trap op- en aflopen. Is dat het geval? Maak dan eveneens een afspraak met je dokter.

Overweeg tot slot een corrigerende operatie als je oogleden je zicht gedeeltelijk of compleet belemmeren. Bij tieners kan een operatie niet alleen het zicht, maar ook het zelfvertrouwen verbeteren. Kinderen met hangende oogleden moeten onder regelmatige controle van een arts staan.