Spataders: verwijderen of laten zitten?


In dit artikel

    Het lijkt wel alsof ze van de ene op de andere dag verschijnen: spataders. Zichtbare aders die door je huid zichtbaar zijn – soms als een lichte blauwe lijn met vertakkingen, maar soms ook als een dikke blauwe worm die onder je huid kronkelt. We vertellen je er in dit artikel meer over.

    Spataders - Unsplash

    Het ontstaan van de spatader is je waarschijnlijk ontgaan, omdat je er niets van voelde en omdat hij op een plek zit die niet makkelijk zichtbaar is, zoals in je knieholte of op je kuit. Je hebt er eigenlijk ook niet echt last van, maar toch wil je weten – kun je spataders verwijderen? We gaan hier later op in, maar eerst – wat zijn spataders precies?

    Wat zijn spataders?

    Spataders zijn verwijde aders die zichtbaar zijn onder je huid. Oppervlakkige spataders zijn duidelijk zichtbaar, terwijl de dieperliggende spataders niet makkelijk te zien zijn. Ze zijn er wel, maar vallen simpelweg stukken minder op.

    Spataders raken gezwollen en daarom vaak kronkelend van vorm. Je ziet ze daarom meestal goed onder de huid – als een soort blauwe, onderhuidse tunnels. Ze kunnen overal op je lichaam voorkomen, maar manifesteren zich meestal op je benen en enkels.

    Jeukende spataders

    Je voelt in de meeste gevallen helemaal niets van spataders, hoewel ze wel vaak zichtbaar zijn, wat je onzeker kan maken. Het is echter mogelijk dat je wel degelijk last van ze hebt. Spataders kunnen in sommige gevallen pijnlijk of jeukend zijn – en jeukende spataders veroorzaken problemen. Het kan dan noodzakelijk zijn om de spatader te verwijderen.

    Welke kenmerken horen bij spataders?

    Spataders zijn meestal makkelijk te herkennen en kunnen gepaard gaan met de volgende verschijnselen:

    • Blauwe of paarse gezwollen aderen;
    • Jeuk;
    • Een zwaar gevoel in de benen;
    • Zere benen;
    • Rusteloze benen;
    • Pijn en krampen;
    • Rode, schilferige huid;
    • Bruine verkleuring van de huid;
    • Vocht in de benen;
    • Een slechte genezing van wonden aan het been;
    • Ontstoken spataders.

    Bovenstaande klachten kunnen voorkomen bij spataders, maar de meeste spataders geven gelukkig weinig tot geen klachten.

    Hoe krijg je spataders?

    Gezonde aderen transporteren bloed naar je hart door middel van eenrichtingskleppen. Je aderen hebben een systeem van spiertjes die er bloed doorheen pompen. De klepjes openen om bloed door de ader te laten en sluiten om te voorkomen dat bloed terugstroomt. Je bloedt wordt op deze manier van oppervlakkige aders via diepere aders naar het hart gepompt. 

    Maar hoe krijg je spataders? Nou – als dit systeem van eenrichtingsklepjes niet goed werkt, ontstaan er problemen. Als de kleppen in de aders niet goed meer sluiten, loopt het bloed terug in de ader en blijft het daar vastzitten. Hierdoor bouwt de druk op in je aders en worden de vaatwanden steeds dunner en zwakker. 

    Het resultaat is dat de aders opzwellen en verdraaien. Het hangt van de grootte van de defecte ader af hoe zichtbaar de spatader is. Kleine, oppervlakkige aders worden vaak oppervlakkige, spinachtige aders. Deze hebben de vorm van een spin en zijn zichtbaar als een zwelling onder de huid. Grotere aders worden doorgaans gezwollen, paarsblauwe spataders.

    Wie krijgen er last van spataders?

    Mensen denken over het algemeen dat je spataders alléén krijgt op latere leeftijd, maar het tegendeel is waar. Iedereen kan spataderen krijgen. In Nederland krijgt ongeveer 25% van alle mensen te maken met spataders. Vrouwen hebben daarbij wel iets vaker last van spataders dan mannen. 

    Welke omstandigheden maken de kans op spataders groter?

    We onderscheiden een aantal situaties die de kans op spataders groter maken – te weten de volgende.

    Aanleg

    Spataders kunnen erfelijk zijn. De kans is groot dat je ze krijgt als je familieleden met spataders hebt.

    Leeftijd

    Ouderdom speelt een grote rol in het ontstaan van de aders. 75% van alle mensen boven de tachtig jaar hebben spataders.

    Veel op de been zijn

    Sta je voor lange periodes, bijvoorbeeld voor je werk? Dan heb je een grotere kans op spataders.

    Overgewicht

    Als je te zwaar bent, heb je meer kans op spataders. Obesitas veroorzaakt tenslotte vaker ernstige gezondheidsklachten en ziektes. Afvallen geeft je minder risico op klachten.

    Zwangerschap

    Zwangerschapshormonen zorgen ervoor dat de vaatwanden in je benen zwakker worden, waardoor de kans op nieuwe spataders groter wordt. Heb je al spataders? Dan kunnen ze verergeren.

    Trombose

    Als je trombose hebt, kunnen bloedklontjes ervoor zorgen dat een ader wordt geblokkeerd. Dit kan leiden tot spataders.

    Aangeboren afwijking

    Sommige mensen hebben een aangeboren afwijking, waardoor bloedvaten zwakker zijn. Er zijn ook mensen die geen werkende klepjes in hun aders hebben. Beide situaties kunnen zorgen voor spataders.

    Kun je wat doen tegen spataders?

    Spataders zijn erg vervelend, vooral als ze je pijn en andere klachten geven. Ze zijn daarnaast, ook wanneer je er lichamelijk géén last van hebt, mogelijk slecht zijn voor je zelfvertrouwen en zelfbeeld. Je kunt het volgende doen wanneer spataders een probleem worden.

    Draag steunkousen

    De makkelijkste behandeling die je zelf kunt proberen, is het dragen van steunkousen. Ze worden soms ook wel compressiesokken genoemd. Het zijn de sokken die hardlopers en wandelaars ook dragen. 

    Steunkousen stimuleren de bloedsomloop in je benen. Bovendien verlichten ze pijn en ongemak bij pijnlijke of jeukende spataders. Ze kunnen zelfs spataders verwijderen. Je kunt ze kopen bij de sportwinkels, de apotheek of drogist.

    Hanteer een gezondere leefwijze

    Afvallen en dagelijks wandelen kunnen de symptomen van spataders verminderen. Sta niet te lang stil, maar zit ook niet te lang zonder te bewegen. Het is ook goed om elke keer als je de kans krijgt met je benen omhoog te rusten. Een dieet met minder zout kan goed helpen tegen zwellingen en het vasthouden van vocht.

    Doe oefeningen

    Heb je een zwaar vermoeid gevoel in je benen door spataders? Probeer dan de volgende oefening: ga op je tenen staan en vervolgens op je hielen. Wissel dit steeds af. Deze oefening versterkt je kuitspieren en drijft het vocht terug naar het hart.

    Gebruik crèmes

    Er zijn speciale crèmes verkrijgbaar waarmee je oppervlakkige spataders kan verminderen – of in ieder geval minder zichtbaar kan maken. Ze kunnen in sommige gevallen zeer oppervlakkige spataders verwijderen.

    Kan de dokter spataders verwijderen?

    Kun je wat doen tegen spataders als je de bovenstaande tips hebt geprobeerd en deze géén resultaat hebben gehad? Als je zelf al van alles hebt geprobeerd, of als je echt veel last hebt van een spatader, is een bezoek aan de dokter een goede vervolgstap. De dokter onderzoekt of een behandeling die jouw spataders verminderen mogelijk is. Dokters kunnen hierbij kiezen uit verschillende behandelingen om spataders te verminderen of verwijderen. We nemen ze hieronder met je door.

    Dichtspuiten

    Bij deze behandeling spuit de dokter een vloeistof direct in de spatader. Dit zorgt ervoor dat het bloedvat afsterft en uiteindelijk verdwijnt. Voor kleine spataders wordt een vloeistof gebruikt; voor grotere aders gebruikt men schuim. Het resultaat is desondanks hetzelfde.

    Flebectomie

    Bij een flebectomie haalt de dermatoloog of chirurg goed zichtbare, oppervlakkige spataders weg met een haakje. Dit is de beste behandeling voor spataders die goed zijn te zien of te voelen.

    Crossectomie

    Als spataderen erg gekronkeld of groot zijn, kan men voor een crossectomie kiezen. Er worden dan twee kleine sneetjes in de huid gemaakt – aan beide zijden van de spatader. De spatader wordt doorgeknipt; het middenstuk wordt verwijderd.

    Verhitting

    Erg grote spataderen kunnen worden verhit. Deze verhitting zorgt ervoor dat de grote spatader sterft en vervolgens volledig verdwijnt.

    Let op: bovenstaande behandelingen kunnen alleen door een specialist worden gedaan. De huisarts verwijst je in dit geval dor naar het ziekenhuis voor de behandeling.

    Kan de huisarts helpen?

    Weet je niet goed wat je moet doen met een spatader? Praat hier dan over met de huisarts. Hij of zij kijkt dan naar jouw spatader en maakt vervolgens een beslissing: kan de spatader worden behandeld of is het beter om deze te laten zitten?

    in Huidaandoeningen
    Heeft dit artikel jou geholpen?
    Add to cart