Alopecia: alle haaruitvaloorzaken op een rij

Haaruitval – oftewel alopecia – is een veelvoorkomende aandoening. Het komt bij zowel mannen als vrouwen voor, maar het vaakst bij mannen. Hoe haarverlies zich manifesteert verschilt ook tussen de geslachten. Haaruitval brengt gelukkig geen risico’s met zich mee, maar het kan je zelfvertrouwen enorm schaden.

Vaak denk je bij haaruitval aan ouderdom, maar wist je dat mensen zelfs op jonge leeftijd last kunnen hebben van haaruitval? Haaruitval kan verschillende redenen hebben – we bespreken de precieze oorzaken van haaruitval hieronder.

Wat zijn de haaruitvaloorzaken bij mannen?

Lijkt het elke keer dat je in de spiegel kijkt alsof je haarlijn steeds verder van je wenkbrauwen wegkruipt? Je bent niet de enige. In Nederland heeft meer dan de helft van alle mannen van over de vijftig last van haaruitval. Wat veroorzaakt haarverlies bij mannen?

Genetische aanleg

Kaalheid bij mannen wordt vaak alopecia androgenetica genoemd, waarbij haaruitval vrijwel altijd hetzelfde patroon volgt. Bij mannen is dat een terugtrekkende haarlijn met inhammen, waarna er zich bovenop het hoofd en kale plek vormt.

Het is erfelijk en zit dus vaak in de familie. Als je dus ouders of andere familieleden hebt die kalend zijn, is de kans groot dat jij dat later ook wordt. 

We schrijven later, maar helaas kan erfelijke haaruitval al vanaf jongere leeftijd voorkomen. Het komt vaker voor naarmate je ouder wordt, maar het hoeft dus niet altijd zo te zijn.

Wat zijn de haaruitvaloorzaken bij vrouwen?

Bij vrouwen komt haaruitval in mindere mate voor dan bij mannen, maar het komt evengoed regelmatig voor en kan slecht zijn voor het zelfvertrouwen. Het kan door ouderdom komen, maar ook, net zoals bij mannen, andere oorzaken hebben.

Genetische aanleg

Ook vrouwen kunnen last hebben van alopecia androgenetica. Het verschil is dat de vrouwelijke variant een ander patroon volgt. Erfelijke kaalheid bij vrouwen begint normaal gesproken bij de kroon en de scheiding van het haar. Het wordt vanuit het midden dunner, met als gevolg kaalheid. Dit komt vaker voor op oudere leeftijd, maar kan ook bij jongere vrouwen gebeuren.

Hormonen

Haaruitval wordt vooral veroorzaakt door mannelijke hormonen: testosteron. Dihydrotestosteron (DHT) is het soort testosteron dat de grootste boosdoener is als het gaat om haaruitval. Hormonen werken het best als ze in evenwicht zijn. Als mannelijke hormoonniveaus – en vooral DHT-hormonen – stijgen, zorgt dat voor haaruitval. 

Bij vrouwen hoeft het testosteron niet eens de stijgen om problemen te geven. Een verlaging van oestrogeen – vrouwelijke hormonen – zorgt voor genoeg onbalans om haaruitval te veroorzaken, omdat DHT dan de overhand krijgt.

Vrouwelijke hormonen zijn vrij goed in evenwicht, maar rond de menopauze begint het oestrogeenniveau af te nemen. Tijdens en na de menopauze is er een flinke daling – en dat is wanneer haaruitval door ouderdom begint.

Zwangerschap

Door hormoonwisselingen tijden een zwangerschap kunnen vrouwen last hebben van haaruitval. Dit is gelukkig tijdelijk. Aan de andere kant kan een zwangerschap ook zorgen voor dikker haar.

Zijn er lichamelijke en medische oorzaken van haaruitval?

Veel oorzaken van haaruitval zijn niet geslachtsgebonden, maar een reactie van het lichaam op factoren van buitenaf. De meest voorkomende redenen zijn…

Medische redenen

Tijdelijke haaruitval kan een teken zijn dat je een medische aandoening hebt, zoals bloedarmoede of schildklierproblemen. Een ijzerarm dieet kan ook leiden tot uitdunning van je haar – en er is meer kans op haaruitval als je suikerziekte of lupus hebt. 

Haaruitval wordt niet altijd door de aandoening zelf veroorzaakt. Soms zijn het juist de medicijnen die haaruitval kunnen veroorzaken. Dit kan het geval zijn bij de behandeling van kanker, reuma, depressie, hoge bloeddruk, hartproblemen en jicht. Bestraling en chemokuren veroorzaken extreme haaruitval, waarbij je al je haar op je lichaam verliest.

Gelukkig is haaruitval door medicijnen vaak tijdelijk en groeit het weer terug zodra men stopt met de medicatie.

Haaruitval door stress

Als het lichaam onder zeer veel stress staat, kan haar uitvallen. Er zijn verschillende soorten stress die haaruitval kunnen veroorzaken, maar denk aan een heftige fysieke of emotionele ervaring, chirurgie en overmatig afvallen. Ook een hoge koorts of griep vallen onder haaruitval door stress.

Infecties

Als je een infectie in de hoofdhuid hebt, kan je haar uitvallen. Op deze plekken groeit geen haar meer.

Afweersysteem

Krijg je opeens haaruitval op kleine plekjes – ongeveer zo groot als een munt – op verschillende plaatsen op je hoofd? Dan heb je waarschijnlijk alopecia areata. Dit is een genetische aandoening die vaak van kinds af aan begint. Je hebt meer kans op alopecia areata als iemand anders in je familie het ook heeft.

Bij deze aandoening valt je immuunsysteem je eigen lichaam aan, namelijk je haarzakjes. Hierdoor vallen plekjes haar volledig uit. Het doet geen pijn en het veroorzaakt verder geen klachten. Je haar kan weer terug groeien, maar je kunt het ook opnieuw verliezen.

Trichotillomanie

Dit is een chronische aandoening, waarbij je een dwang hebt om je eigen haar uit te trekken: uit je hoofd, wenkbrauwen, baard of andere plekken. Deze dwangmatige aandoening komt bij één tot drie procent van de mensen in Nederland voor. Het wisselt af in erge én minder erge periodes.

Moet ik me zorgen maken om haaruitval?

Zoals eerder genoemd, is haaruitval niets om je zorgen over te maken. Of het nou door ouderdom komt, in de familie zit of door stress wordt veroorzaakt: medisch gezien is haaruitval niet gevaarlijk. 

Het is wel erg vervelend, omdat iedereen het merkt. Het kan een flinke deuk in je imago achterlaten. Heb je mentaal last van je haaruitval en wil je weten wat je eraan kan doen? Lees dan hier verder. 

Wil je advies over eventuele behandelingen? Dan raden we je aan een afspraak met de huisarts te maken om je probleem te bespreken.